Türkiye, 1 Nisan 2026’dan itibaren 5G’yi tam anlamıyla devreye alarak mobil iletişimde büyük bir dönüşüme adım atıyor; bu geçişte 5G uyumlu SIM kartlara ihtiyaç duyulurken, e-SIM teknolojisi hız, kolaylık ve güvenlik avantajlarıyla öne çıkıyor. Apple’ın iPhone Air gibi tamamen e-SIM destekli yeni nesil cihazları, fiziksel SIM kartların geleceğini tartışmaya açıyor. BTK’nın yerli e-SIM altyapısını güçlendiren düzenlemeleri ve operatörlerin ücretsiz dönüşüm kampanyalarıyla birlikte, e-SIM zorunlu bir yükseltmeden öte, kullanıcı dostu bir standarda dönüşüyor. Ancak cihaz uyumluluğu ve veri transferi gibi zorluklar da göz ardı edilmemeli. Biz de bu yazıda e-SIM’in teknik yapısını, Türkiye’deki 5G entegrasyonunu, avantajlarını, dezavantajlarını ve küresel trendleri kapsamlı şekilde ele alıyoruz.

Google, Meta, Microsoft ve Amazon gibi dev teknoloji şirketleri, yapay zeka talebini karşılamak adına milyarlarca dolarlık ek harcama planlarını duyurdu; ancak teknolojinin henüz kanıtlanmamış olması, uzun vadeli getirilerin belirsizliği, sektördeki kitlesel işten çıkarmalar ve artan borçlanma, yeni bir teknoloji balonu endişelerini alevlendiriyor. Küçük şirketlerin geride kalması ve olası hayal kırıklıkları riski büyürken, Bank of England'ın (İngiltere Merkez Bankası) finansal istikrarsızlık uyarısı dikkat çekiyor.

Milyarder iş adamı Elon Musk'ın sahibi olduğu xAI’nin yeni girişimi Grokipedia, Grok modelleriyle gerçek zamanlı güncellenen, doğrulanabilir kaynaklara dayalı bir bilgi platformu olarak tanıttı. Kullanıcıların doğrudan katkıda bulunabildiği sistem olarak öne çıkartılan uygulama, yapay zekanın bilgi üretimindeki rolünü dönüştürürken, yanlış bilgi yayma riskine karşı sıkı doğrulama mekanizmalarıyla güven vaat ediyor. Platform, Wikipedia’nın statik yapısına dinamik bir alternatif sunarak, bilim, teknoloji ve güncel olaylar alanında anlık doğruluk hedefliyor. Ancak yapay zeka halüsinasyonları uygulamanın bu hedefini tartışmalı hale getiriyor. Peki Grokipedia, gerçekten Wikipedia’ya alternatif olabilir mi, yoksa sadece bir teknoloji gösterisi mi?

Küresel bulut altyapı pazarının 2025'te rekor kırarak 400 milyar doları aşması bekleniyor. İkinci çeyrek harcamaları yüzde 25 artarak 99 milyar dolara ulaştı. AWS (yüzde 30), Microsoft Azure (yüzde 20) ve Google Cloud (yüzde 13) ile ABD'li üç dev yüzde 60'tan fazla paya sahip. Yapay zeka (GenAI) hizmetleri yüzde 140-180 büyüyor. Avrupa'da yerel sağlayıcılar yüzde 15'te kalırken; veri egemenliği, rekabet ve bağımlılık sorunları öne çıkıyor. Gaia-X yavaş ilerlerken, OVHcloud, Aruba ve IONOS gibi oyuncular SECA API ile alternatif sunuyor.

Yapay zekanın hızla gelişmesiyle veri merkezlerinin enerji tüketimi rekor seviyelere ulaşırken, Google ve NextEra Energy ortaklığıyla Iowa'daki Duane Arnold Energy Center nükleer tesisi 2029'da yeniden faaliyete geçirileceği duyuruldu. Bu adım, karbonsuz ve güvenilir enerji ihtiyacını karşılamayı AI altyapısını desteklemeyi ve ABD'de elektrik talebinin 2024'te zirve yapmasıyla nükleer enerjinin yeniden ön plana çıkmasını amaçlıyor. Benzer tech-nükleer anlaşmalarını takip ediyor ve yerel istihdam ile grid güvenilirliğini artırırken, Google'ın sürdürülebilirlik hedeflerindeki değişiklikler ve kamu tepkileri gibi zorluklara rağmen sektörün düşük karbonlu geleceğini şekillendiriyor.

Türkiye, 2026 Nisan’ından itibaren 5G şebekelerine geçerek mobil internet hızını 10 kat artırmayı hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda gerçekleştirilen 5G ihalesi ile üç operatör de mutlu ayrıldı ve Türkiye’nin kazandığını vurguladı. Ancak sabit genişbantta 101. sıradan kurtulup ilk 50'lere yükselmek için fiber dönüşümüne yaklaşık 5-7 milyar dolar bandında bir yatırım gereksinimi var. Fiber kapsama yüzde 69’a ulaşsa da düşük abone penetrasyonu (yüzde 25), FTTB ağırlıklı hibrit sistemler ve kırsal uçurum, ortalama internet hızımızı OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü Ülkeleri) ortalamasının altında tutuyor. Ortak altyapı pilotları umut verse de, gerçek fiber hızları elde edebilen toplum için 2030’a kadar 100 milyon kilometre fiber omurga hedefi ise kritik rol oynuyor.

Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen 5G ihalesinin ardından Vodafone, bir lansman toplantısı gerçekleştirdi. Şirketin CEO’su Engin Aksoy, yapılan 627 milyon dolarlık yatırımla Türkiye’nin 81 il ve 922 ilçesinde 5G hizmeti sunmaya hazırlandıklarını vurguladı. 5 kıtadaki deneyimiyle 5G’ye dünden hazır olduklarını vurgulayan Aksoy, altyapı gücü, cihaz kampanyaları ve yerli-yabancı işbirlikleriyle 1 Nisan 2026’da dünyanın en büyük 5G lansmanını gerçekleştireceklerini de açıkladı. Aksoy, BTK’nın eşit frekans tahsisiyle kamu menfaatinin gözetildiği ihalede, şirketlerin aldığı frekans miktarının da dünya ortalamasının yüzde 20 üzerinde olduğu vurgulayarak, "Kazanan Türkiye oldu" ifadelerini kullandı. Şirket, 5G’li cihazların yaygınlaşması için üreticilerle işbirliği yaparken, altyapı kullanım haklarının 2043’e kadar uzatılmasıyla uzun vadeli dijital dönüşüm planlarını hızlandırdığını da açıkladı. Bununla birlikte Türkiye’nin konumunu daha güçlendiren şirket İspanya’daki inovasyon merkezini İstanbul’a taşıdığını açıkladı ve Türkiye’yi mobil şebekede global test ve teknoloji üssü konumuna getireceğini duyurdu. İnovasyon merkezinde gündemde olan ve toplantıda açıklanan projeler arasında 6G’ye hazırlık, Open RAN ve yapay zekâ destekli uygulamalar da yer aldı.

Meta’nın iç araştırmasına göre Instagram, beden memnuniyetsizliği yaşayan gençlere “yeme bozukluğu ile ilişkili” içerikleri üç kat daha fazla gösteriyor. Bu içerikler arasında vücut bölümlerinin belirgin şekilde sergilendiği, beden tiplerine açık yargılar içeren ve olumsuz beden algısını tetikleyen paylaşımlar yer alıyor. Aynı gençler, “riskli davranış”, “acı ve zulüm” gibi olgun temalı içeriklere de daha fazla maruz kalıyor. Meta, bu içeriklerin platform kurallarını ihlal etmese de genç kullanıcılar için zararlı olabileceğini kabul ediyor ve PG-13 standartlarına uygun içerik sunma sözü veriyor.

Yapay zekânın üretimden sürdürülebilirliğe uzanan fırsatlarını değerlendirmek için düzenlenen “Üretimde Yapay Zeka Sahnesi” etkinliğinde Habertürk’e açıklamalarda bulunan Zorlu Holding Teknoloji ve Dijital İş Geliştirme Grubu Başkanı Burak Aydın, yapay zekânın yalnızca teknolojik bir trend değil, iş dünyasının kültürel dönüşümü ve sürdürülebilirlik hedefleri için stratejik bir kaldıraç olduğunu vurguladı. Zorlu Grubu’nun “YaZ – Yapay Zekâ Dönüşüm Programı” ile binlerce çalışanı kapsayan bir dönüşüm süreci başlattıklarını belirten Aydın, “Bu işin %70’i kültür, %30’u teknoloji” diyerek insan odaklı yaklaşımın altını çizdi. Akıllı Hayat 2030 vizyonu, yeşil enerji yatırımları ve Vestel Ventures aracılığıyla girişim ekosistemine yapılan yatırımların da bu stratejinin temel taşları olduğunu vurguladı. Aydın, "Nasıl sanat sanat için yapılmıyorsa, teknoloji de insan odaklı olmalı" ifadelerini kullandı

Xiaomi, Münih’te düzenlenen global lansmanla 15T ve 15T Pro modellerini tanıttı. Leica iş birliğiyle geliştirilen 50 MP kamera, 5x optik yakınlaştırma, 4K 120fps video kaydı ve HyperOS 3 işletim sistemiyle dikkat çeken seri, 144 Hz yenileme hızına sahip 6,83 inçlik ultra ince çerçeveli ekran, MediaTek Dimensity 9400+ ve 8400-Ultra işlemciler, 5500 mAh pil ve IP68 sertifikasıyla üstün performans sunuyor. Offline Communication özelliğiyle şebekesiz iletişim imkânı sağlayan cihazlar, 36.999 TL’den başlayan fiyatlarla satışa sunulacak. Lansmanda ayrıca Xiaomi’nin elektrikli araç stratejisi de öne çıktı. SU7 modeli 300 binden fazla satış yaparken, YU7 SUV 3 dakikada 200 bin sipariş aldı. Nürburgring’de 7:04.957’lik rekor kıran SU7 Ultra ise 1.548 beygir gücü, 1,98 saniyede 0-100 km/s hızlanma ve HyperOS tabanlı dijital kokpitiyle otomotivde çıtayı yükseltiyor. Xiaomi, 2027’de Avrupa pazarına odaklanarak Türkiye’yi sonraki aşamada değerlendirecek.