Yeterince su içmemek ve liften fakir beslenmek, kabızlığın en temel nedenleri arasında. Uzmanlar, düzenli sıvı alımı ve doğru beslenme alışkanlıklarının bağırsak sağlığını korumada kilit rol oynadığını vurguluyor. İşte kabızlığa karşı etkili doğal formüller…
Kabızlık, sindirim sisteminin yavaş çalışması sonucu dışkılama sıklığının azalması ya da dışkılamada zorluk yaşanması durumudur. Genellikle haftada üçten az dışkılama, dışkının sert ve kuru olması gibi belirtilerle kendini gösterir.
Bu rahatsızlık; yetersiz su tüketimi, lif bakımından fakir beslenme, hareketsiz yaşam veya bazı ilaçların yan etkileri nedeniyle ortaya çıkabilir. Aynı zamanda bazı hastalıklar veya psikolojik faktörler de kabızlığa neden olabilir.
Kabızlık genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
- Haftada üçten az dışkılama
- Sert, kuru veya topaklı dışkı
- Tuvalette uzun süre ıkınma veya ağrı hissetme
- Karında şişkinlik, gaz ve kramp
- Bağırsakların tam boşalmadığı hissi
- İştahsızlık ve halsizlik
Daha ciddi durumlarda dışkıda kan, mide bulantısı, kusma, yoğun karın ağrısı ve kilo kaybı gibi bulgular da görülebilir. Bu belirtiler birkaç günden uzun sürüyorsa bir doktora başvurmak gerekir.
Kabızlık farklı nedenlerden kaynaklanabilir. En yaygın sebepler şunlardır:
Lifli gıdalar dışkının yumuşak ve hacimli olmasını sağlar. Yeterince lif alınmadığında dışkı sertleşir ve geçişi zorlaşır.
Vücut yeterli sıvı almadığında bağırsaklar dışkıdaki suyu emer, bu da kabızlığa neden olur.
Fiziksel aktivitenin az olması bağırsak kaslarını tembelleştirir. Düzenli egzersiz yapmak bağırsak hareketlerini destekler.
Bazı antidepresanlar, antihistaminikler ve tansiyon ilaçları bağırsak fonksiyonlarını etkileyerek kabızlığa yol açabilir.
Stres, bağırsaktaki serotonin dengesini bozarak sindirim sistemini yavaşlatabilir. Bu durum psikolojik kabızlık olarak bilinir.
Hamilelikte artan progesteron hormonu, bağırsak hareketlerini yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir.
Psikolojik kabızlık, fiziksel bir neden olmadan dışkılamada zorluk yaşanması durumudur. Stres, kaygı ve gerginlik bağırsak hareketlerini olumsuz etkiler.
Belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Dışkılama isteği olmasına rağmen yapamama
- Tuvalete çıkma korkusu veya kaçınma
- Şişkinlik ve huzursuzluk hissi
- Stres düzeyi arttıkça kabızlığın da artması
Çocuklarda kabızlık genellikle düzensiz beslenme, yetersiz su alımı ve hareketsizlik nedeniyle görülür.
Tuvalet alışkanlığını erteleme, okul stresi veya psikolojik faktörler de etkili olabilir.
Çocuklarda kabızlığa yol açan başlıca nedenler şunlardır:
- Lif bakımından fakir beslenme
- Yetersiz sıvı tüketimi
- Fiziksel aktivite eksikliği
- Stres ve tuvalet alışkanlıklarının düzensizliği
- Bağırsak florasında bozulma
Bu durum genellikle düzenli beslenme, bol sıvı alımı ve hareketli bir yaşam tarzı ile düzelir.
Kabızlığı önlemek ve gidermek için yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmak etkili olur.
Günde en az 2–2,5 litre su içmek sindirim sisteminin düzgün çalışmasını sağlar. Sabahları ılık su içmek bağırsak hareketlerini uyarmada etkilidir.
Elma, havuç, kuru erik, kayısı, brokoli, enginar, mercimek ve tam tahıllar lif açısından zengindir.
Yoğurt, kefir ve lahana turşusu gibi probiyotik gıdalar bağırsak florasını güçlendirir.
Yürüyüş, yoga ve hafif sporlar bağırsak kaslarını aktif tutar.
Zeytinyağı bağırsakları yumuşatarak dışkının kolay geçmesini sağlar. Sabah aç karnına bir çorba kaşığı zeytinyağı içmek faydalı olabilir.
Görsel Kaynak: shutterstock
