TZOB açıkladı: Ekim ayında marketlerin zam şampiyonu belli oldu
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), ekim ayına ilişkin market ve üretici fiyatlarındaki değişim verilerini açıkladı. Açıklanan verilere göre, ekim ayında market raflarında fiyatı en fazla artan ürün yüzde 32,9 ile patates oldu. Patates bu artış oranıyla "zam şampiyonu" unvanını alırken, markette fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 21,9 gerilemeyle yeşil fasulye olarak kayda geçti. Üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 382,9 ile patateste görüldüğü iddia edildi. Ticaret Bakanlığı ise patatesin üretici ve market fiyatı arasındaki farkın "yüzde 382" olduğu iddiaları yalanlayarak, "Patatesin 3 ulusal zincir markette ortalama perakende satış fiyatı 12,75 lira seviyesinde olup, kamuoyunda yer alan 25 lira gibi rakamlar genel piyasa fiyatlarını yansıtmamaktadır" açıklamasında bulundu
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ekim ayında girdi maliyetlerindeki değişimleri ve üretici market fiyatlarını yaptığı yazılı basın açıklamasıyla değerlendirdi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, verileri şöyle değerlendirdi:
"Ekim ayında, Eylül ayına göre amonyum nitrat gübresinin fiyatı yüzde 0,8 artarken ÜRE gübresi yüzde 1,20 kompoze gübresi yüzde 0,7, amonyum sülfat gübresi yüzde 0,4 ve DAP gübresi yüzde 0,3 oranında azaldı. Geçen yılın Ekim ayına göre son bir yılda ÜRE gübresinin fiyatı yüzde 63,1, DAP gübresi yüzde 47,9, 20.20 kompoze gübresi yüzde 45,5, amonyum nitrat gübresi yüzde 39,9 ve amonyum sülfat gübresi yüzde 28,9 oranında arttı. Ekim ayında mazot fiyatı aylık olarak yüzde 1,9 oranında artarken yıllık yüzde 30,4 oranında arttı. Ekim ayında Eylül ayına göre besi yemi yüzde 1,3, süt yemi yüzde 1,1 oranında arttı. Son bir yılda ise besi yemi yüzde 31,8, süt yemi yüzde 29 oranında arttı. Elektrik fiyatları yıllık olarak yüzde 12,8, tarım ilacı fiyatları ise yüzde 14,9 oranında arttı."
EKİM AYINDA ÜRETİCİ VE MARKET ARASINDAKİ FİYAT DEĞİŞİMLERİ
Ekim ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 382,9 ile patateste görüldüğünü belirten Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Patatesteki fiyat farkını yüzde 284,1 ile kuru soğan, yüzde 242,1 ile marul, yüzde 229,5 ile maydanoz takip etti. Patates 4,8 kat, kuru soğan 3,8 kat, marul 3,4 kat, maydanoz 3,3 kat fazlaya satıldı. Üreticide 5 lira 25 kuruş olan patates markette 25 lira 35 kuruşa, 4 lira 92 kuruş olan kuru soğan 18 lira 90 kuruşa, 17 lira 17 kuruş olan marul 58 lira 73 kuruşa, 5 lira 17 kuruş olan maydanoz 17 lira 2 kuruşa satıldı. Ekim ayında fiyatı en fazla artan ürün markette patates olurken üreticide ise kabak oldu. Fiyatı en fazla düşen ürün ise hem markette hem de üreticide yeşil fasulye oldu."
MARKET FİYATLARI
Ekim ayında markette 36 ürünün 22'sinde fiyat artışı, 14'ünde ise fiyat azalışı görüldüğünü açıklayan Bayraktar, "Ekim ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 32,9 ile patates oldu. Patatesteki fiyat artışını yüzde 30,3 ile kuru soğan, yüzde 24,4 ile domates, yüzde 12,2 ile yeşil soğan izledi. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 21,9 ile yeşil fasulye oldu. Yeşil fasulyedeki fiyat düşüşünü yüzde 16,6 ile limon, yüzde 15,7 ile sivri biber ve yüzde 8,8 ile kuru kayısı takip etti" ifadelerini kullandı.
ÜRETİCİDE EN ÇOK FİYAT DÜŞÜŞÜ FASULYEDE GÖRÜLDÜ
Ekim ayında üreticide 28 ürünün 15'inde fiyat artışı, 10'unda fiyat düşüşü görülürken, 3 üründe ise fiyat değişimi olmadığını açıklamasında belirten Bayraktar, şu ifadelere yer verdi:
"Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 28,4 ile yeşil fasulyede görüldü. Yeşil fasulyedeki fiyat düşüşünü yüzde 15,2 ile fındık, yüzde 13,8 ile salatalık ve yüzde 13,6 ile kuru incir takip etti. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 69,2 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 50,3 ile domates, yüzde 25 ile Antep fıstığı, yüzde 19,9 ile patates izledi."
TİCARET BAKANLIĞI: PATATES 25 LİRA DEĞİL
Ticaret Bakanlığı tarafından, "Patatesin 3 ulusal zincir markette ortalama perakende satış fiyatı 12,75 lira seviyesinde olup, kamuoyunda yer alan 25 lira gibi rakamlar genel piyasa fiyatlarını yansıtmamaktadır" açıklamasında bulundu.
Ticaret Bakanlığı'nın sosyal medyadan yapılan açıklamasının tamamı şöyle:
"Kamuoyunda ve sosyal medya mecralarında, kaynak olarak Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin (TZOB) gösterildiği bir haberde; patatesin üretici ve market fiyatları arasında yüksek oranlı farklar bulunduğuna ilişkin çeşitli paylaşımlar yapılmaktadır.
Bazı platformlarda, üreticide 5 TL olan patatesin market raflarında 25 TL’ye satıldığı iddia edilerek fiyat farkının yüzde 382’ye ulaştığı öne sürülmektedir.
Ticaret Bakanlığı olarak; vatandaşlarımızın doğru bilgilendirilmesi, spekülatif paylaşımların önlenmesi ve piyasalarda fiyat istikrarının korunması amacıyla aşağıdaki hususların bilinmesini kamuoyuna saygıyla duyururuz:
• Ticaret Bakanlığımızın saha denetimleri ve zincir marketlerden alınan resmi veriler doğrultusunda patatesin 3 ulusal zincir markette ortalama perakende satış fiyatı 12,75 TL seviyesinde olup, kamuoyunda yer alan “25 TL” gibi rakamlar genel piyasa fiyatlarını yansıtmamaktadır.
• Üretici ile market arasındaki fiyat farklarının takibi düzenli olarak yapılmakta; arz-talep dengesi, nakliye maliyetleri, depolama giderleri ve komisyoncu payları gibi etkenler detaylı olarak analiz edilmektedir.
• Haksız fiyat artışları, stokçuluk ve tüketici aleyhine spekülatif uygulamalara karşı Ticaret Bakanlığımıza bağlı ekipler tarafından ülke genelinde etkin denetimler yürütülmekte olup, mevzuata aykırı durumlarda gerekli idari yaptırımlar kararlılıkla uygulanmaktadır.
• Tedarik zincirinin her aşamasında şeffaflık ilkesini esas alarak, üreticiden tüketiciye kadar uzanan süreçte fiyat oluşumlarının sağlıklı ve adil şekilde gerçekleşmesi için, ilgili kurumlar ve sektör paydaşlarıyla koordinasyon içinde çalışmalarımız sürmektedir.
Vatandaşlarımızdan, doğruluğu teyit edilmemiş bilgi ve paylaşımlara itibar etmemelerini, resmi açıklamalarımızı takip etmelerini önemle rica ederiz.
Ticaret Bakanlığı olarak, hem üreticimizin emeğini korumaya hem de vatandaşlarımızın uygun fiyatlarla temel gıdaya erişimini sağlamaya yönelik çalışmalarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz."
